افسردگی یک اختلال پیچیده است که تحت تأثیر ترکیبی از عوامل زیستی، روانی، اجتماعی و محیطی شکل می گیرد. در اینجا به مهمترین عوامل مؤثر در ایجاد افسردگی اشاره می کنیم:
۱. عوامل زیستی و ژنتیکی:
– عدم تعادل شیمیایی مغز: کاهش سطح انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین، نوراپ ینفرین و دوپامین، می تواند بر خلق و خو تأثیر بگذارد.
– ژنتیک: سابقه خانوادگی افسردگی، ریسک خطر ابتلا را افزایش می دهد.
– تغییرات هورمونی: اختلال در ترشح هورمونهایی مانند کورتیزول (هورمون استرس) یا هورمونهای تیروئید و… ممکن است نقش داشته باشد.
۲. عوامل روانشناختی:
– الگوهای فکری منفی: مانند خود سرزنش گری، درماندگی یا ناامیدی در مواجهه با شرایط زندگی.
– رویدادهای آسیب زا: مانند سوءاستفاده در کودکی، از دست دادن عزیزان، یا تجربه شکستهای شدید.
– ویژگیهای شخصیتی: افراد با عزت نفس پایین، کمالگرا، یا اضطراب زیاد، مستعدتر از بقیه افراد هستند.
۳. عوامل اجتماعی و محیطی:
– استرس مزمن: مشکلات مالی، تنهایی، فشار کاری یا روابط نامطلوب.
– انزوای اجتماعی: کمبود حمایت عاطفی از طرف خانواده یا دوستان.
– سبک زندگی: کم تحرکی، تغذیه ناسالم یا کمبود خواب که مزمن باشد.
۴. بیماریها و شرایط پزشکی:
– برخی بیماریها (مثل دیابت، ام اس یا دردهای مزمن) یا مصرف داروهای خاص (مانند کورتیکواستروئیدها) ممکن است باعث افسردگی شوند.
◼ چرخه معیوب افسردگی
افسردگی گاهی با یک رویداد منفی شروع می شود، سپس افکار و احساسات منفی باعث رفتارهای اجتنابی (مانند کناره گیری از اجتماع) می شوند که این موارد می تواند افسردگی را تشدید کند.
اگر کسی را می شناسید که علائم افسردگی (مانند غمگینی مداوم، بی علاقگی به فعالیتها، خستگی یا افکار خودکشی) را تجربه می کند، بهتر است که از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید.
افسردگی قابل درمان است و نباید آن را نادیده گرفت.